Czas trwania: 45 min Cele ogólne:
- Funkcjonalne przygotowanie czytelnika do samokształcenia,
- zapoznanie z rodzajami, budową i sposobami korzystania z katalogów komputerowych,
- utrwalenie wiadomości na temat rodzajów katalogów bibliotecznych i sposobów korzystania z nich,
- kształcenie umiejętności posługiwania się komputerowymi katalogami bibliotecznymi.
Cele szczegółowe (student potrafi):
- rozróżnić rodzaje katalogów funkcjonujących w bibliotece Kolegium Nauczycielskiego,
- samodzielnie korzystać z automatycznych katalogów biblioteki,
- wykorzystać zdobyte umiejętności do poszukiwań bibliograficznych.
Metody:
- problemowa,
- podająca,
- zajęć praktycznych.
Pomoce:
- katalogi skrzynkowe,
- komputerowy program biblioteczny,
- druki rewersów,
- kolorowe plansze,
- formularze z poleceniami.
Przebieg lekcji:
- Wyjaśnienie celów zajęć:
- przypomnienie zasad korzystania z katalogów skrzynkowych,
- przedstawienie przez czytelników oczekiwań w stosunku do katalogów zautomatyzowanych,
- demonstracja możliwości korzystania z katalogów komputerowych – porównanie ich z oczekiwaniami użytkowników,
- ćwiczenia w korzystaniu z automatycznego warsztatu informacyjnego biblioteki.
- Rozdanie uczestnikom zajęć formularzy z poleceniami do wykonania. Przykłady poleceń:
Proszę, wyszukaj;
- książkę Franciszka Adamskiego "Socjologia małżeństwa i rodziny" oraz książkę "Biblia a literatura polska" w opracowaniu Kazimierza Bukowskiego, podaj, jakie są ich sygnatury,
- przykłady książek (autor i tytuł) z działu Bibliotekarstwo. Bibliotekoznawstwo,
- przykład pozycji na temat biometeorologii, podaj autora, tytuł oraz sygnaturę.
Przed przystąpieniem do wykonania poleceń:
- Jaką funkcję w bibliotece pełni katalog i o czym informuje karta katalogowa?
- Z jakiego katalogu należy skorzystać chcąc odpowiedzieć na I pytanie?
- Jakim katalogiem należy się posłużyć aby rozwiązać polecenia II i III?
- Jak korzystamy z katalogu UKD a jak z przedmiotowego?
Ćwiczenia w korzystaniu z katalogów skrzynkowych – wykonanie poleceń.
- Proszę się zastanowić, jakie zalety a jakie wady ma posługiwanie się katalogami kartkowymi?
- Omówienie ćwiczenia. Próba wymienienia zalet i mankamentów poszukiwania informacji w katalogach skrzynkowych. (Propozycje prowadzącego)
- zalety:
- prezentacja informacji bibliograficznych na temat zasobów biblioteki,
- możliwość dokonywania poszukiwań w katalogach: alfabetycznym i rzeczowych
- wady:
- powolność wyszukiwania,
- możliwość pomyłki bibliotekarza w umieszczeniu karty katalogowej w nieodpowiednim miejscu w skrzyneczce,
- z jednej skrzyneczki może w tym samym czasie korzystać tylko jedna osoba
- Oczekiwania użytkowników względem obsługi katalogu automatycznego. (Propozycje prowadzącego)
- zwiększenie możliwości dostępu do informacji (korzystanie z tego samego katalogu równocześnie na kilku stanowiskach),
- szybsze docieranie do pożądanych informacji,
- większa czytelność prezentowanych danych,
- możliwość zainstalowania katalogów na wszystkich komputerach funkcjonujących w sieci,
- natychmiastowa informacja czy książka jest dostępna w bibliotece, czy jest wypożyczona.
- Demonstracja obsługi katalogów automatycznych. Porównanie z oczekiwaniami użytkowników.
- Ćwiczenia w wyszukiwaniu informacji w katalogach komputerowych. (Polecenia identyczne jak w pkt. 2e: I,II,III)
- Omówienie ćwiczenia.
Przykłady ćwiczeń w korzystaniu z katalogów skrzynkowych: Proszę, wyszukaj;
- książkę Franciszka Adamskiego "Socjologia małżeństwa i rodziny" oraz książkę "Biblia a literatura polska" w opracowaniu Kazimierza Bukowskiego, podaj, jakie są ich sygnatury,
- przykłady książek (autor i tytuł) z działu Bibliotekarstwo. Bibliotekoznawstwo,
- przykład pozycji na temat biometeorologii, podaj autora, tytuł oraz sygnaturę.
Proszę, wyszukaj;
- książkę Marii Falkowskiej "Myśl pedagogiczna Janusza Korczaka" oraz książkę "Elementy psychologii zdrowia" pod red. Grażyny Dolińskiej-Zygmunt, podaj, jakie są ich sygnatury,
- przykłady książek (autor i tytuł) z działu Etyka. Moralność. Filozofia praktyczna,
- przykład pozycji na temat depresji psychicznej, podaj autora, tytuł oraz sygnaturę.
Proszę, wyszukaj;
- książkę Marii Łoś-Kuczery "Popularne tablice wartości odżywczych żywności" oraz książkę "Maszyny matematyczne" pod red. Edwarda A. Feigenbauma i Juliana Feldmana, podaj, jakie są ich sygnatury,
- przykłady książek (autor i tytuł) z działu Wychowanie, kształcenie i nauczanie specjalnych kategorii osób,
- przykład pozycji na temat funduszy zakładowych, podaj autora, tytuł oraz sygnaturę.
Przykłady ćwiczeń w tworzeniu zestawień bibliograficznych za pomocą systemu wyszukiwawczego programu LIBRA Korzystając z komputerowych katalogów i/lub opcji: "Wyszukiwanie" sporządź zestawienia prac;
- autora – Stefana Baleya,
- w opracowaniu lub redakcji – Bożeny Kowalskiej,
- na temat baletu.
Korzystając z komputerowych katalogów i/lub opcji: "Wyszukiwanie" sporządź zestawienia prac;
- autora – Jana Władysława Dawida,
- w opracowaniu lub redakcji – Bogdana Suchodolskiego,
- na temat Ekologii.
Korzystając z komputerowych katalogów i/lub opcji: "Wyszukiwanie" sporządź zestawienia prac;
- autora – Tadeusza Gałkowskiego,
- w opracowaniu lub redakcji – Bogusława Waligóry,
- na temat hipnozy.
Korzystając z komputerowych katalogów i/lub opcji: "Wyszukiwanie" sporządź zestawienia prac;
- autora – Andrzeja Marciniaka,
- w opracowaniu lub redakcji – Alicji Kargulowej,
- na temat kolonii letnich.
Scenariusz zajęć z przysposobienia czytelniczego i informacyjnego (propozycja dla nauczycieli bibliotekarzy) Temat: Możliwości wykorzystania automatycznego warsztatu informacyjnego biblioteki dla tworzenia zestawień bibliograficznych Czas trwania: 45 min Cele ogólne:
- zapoznanie się z możliwościami tworzenia zestawień bibliograficznych na podstawie informacji wyszukanych w katalogach komputerowych LIBRY oraz bazy bibliograficznej Biblioteki Narodowej,
- przygotowanie do sprawnego doboru źródeł informacji,
- wdrażanie do samodzielnego korzystania z automatycznego warsztatu informacyjnego biblioteki,
- kształcenie umiejętności trafnego doboru metod poszukiwań,
- przyswajanie umiejętności sporządzania zestawień bibliograficznych za pomocą nowoczesnych narzędzi wyszukiwawczych.
Cele szczegółowe (student potrafi):
- samodzielnie korzystać z automatycznego warsztatu informacyjnego biblioteki,
- właściwie dobrać metodę poszukiwań bibliograficznych adekwatnie do własnych potrzeb,
- sporządzić samodzielnie zestawienie bibliograficzne posługując się możliwościami warsztatu informacyjnego biblioteki.
Metody:
- podająca ( pogadanka, instruktaż),
- zajęć praktycznych.
Pomoce:
- komputerowy program biblioteczny – wersja dla czytelnika,
- Internet,
- plansze,
- formularze z poleceniami.
Przebieg lekcji:
- Wyjaśnienie celów zajęć:
- przypomnienie terminu "zestawienie bibliograficzne", kiedy się je wykonuje, w jakim celu i w jaki sposób,
- przedstawienie możliwości tworzenia zestawień z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki Kolegium Nauczycielskiego,
- ćwiczenia w tworzeniu zestawień.
- Rozdanie planszy z przykładami zestawień bibliograficznych. Przypomnienie co to jest zestawienie.
Zestawienie bibliograficzne to sporządzony wg obowiązujących norm wykaz piśmiennictwa na dany temat lub zestawienie źródeł informacyjnych, z których ma zamiar korzystać autor.
- Gdzie stosuje się i kiedy sporządza zestawienie?
(Odpowiedź na podstawie przedstawionych przykładów)
Zestawienie m.in. stosuje się jako:
- bibliografię załącznikową do tekstu naukowego,
- wykaz źródeł wykorzystanych przez autora.
Sporządza się zestawienie m.in.:
- pisząc pracę naukową,
- przygotowując wypowiedź ustną,
- gromadząc dane na temat interesujących źródeł.
- Demonstracja sposobów tworzenia zestawień dzięki możliwościom warsztatu informacyjnego biblioteki:
- w katalogach,
- posługując się wyszukiwaniem automatycznym,
- w bazie bibliograficznej Biblioteki Narodowej.
- Zapoznanie się z opcją "Zestawienia". Omówienie poszczególnych jej funkcji:
- przeglądanie gotowego zestawienia uporządkowanego alfabetycznie, na poziomach: skróconym i pełnym, z możliwością kasowania opisów niepożądanych,
- przeglądanie listy zestawień sporządzonych wcześniej i wprowadzonych do pamięci programu, z możliwością wywołania ich do zaprezentowania lub skasowania zestawienia nieaktualnego,
- możliwość wydruku prezentowanego aktualnie zestawienia.
- Ćwiczenia w tworzeniu zestawień przy wykorzystaniu bazy bibliograficznej Biblioteki Narodowej
- Wyszukaj na pulpicie komputera i otwórz folder "Zestawienia studentów"
- Otwórz pusty dokument Word i nazwij go swoim nazwiskiem
- Z opcji "Ulubione" wybierz "Bazy BN", a następnie opcję "Bibliografia Narodowa i bibliografie specjalne", później "Bibliografie książek polskich"
- Korzystając z wybranej bazy danych bibliograficznych wyszukaj prace:
- I. jednego wybranego autora
- na wybrany temat
- Skopiuj znalezione opisy i wklej do otwartego wcześniej dokumentu Word
- Uporządkuj wklejone opisy wg wybranego kryterium (nazwisko autora, tytuł pozycji lub chronologicznie)
- Wydrukuj sporządzone zestawienie.
- Omówienie ćwiczenia.
Wiesława Ślosarczyk, nauczyciel bibliotekarz, Kolegium Nauczycielskie Bielsko-Biała |